Του Κώστα Στούπα

1) Έτοιμοι για παν ενδεχόμενο…

Όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν πως ίσως έχουμε εισέλθει στο πιο “θερμό” καλοκαίρι των τελευταίων πολλών δεκαετιών καθώς οι εξελίξεις, στα ελληνοτουρκικά, τον πόλεμο στην Ουκρανία, τον πληθωρισμό που καλπάζει και τις μεταπανδημικές συμπεριφορές συνιστούν ένα πεδίο ραγδαίων αλλαγών και ανατροπών.

Τουρκία…

Το καθεστώς Ερντογάν στην Τουρκία φαίνεται να υπολείπεται ποσοστού που πλησιάζει το διψήφιο νούμερο των κομμάτων της αντιπολίτευσης και αυτό δημιουργεί πειρασμούς διαχείρισης των εσωτερικών εξελίξεων με διεθνείς περιπέτειες…

Όπως έγραφε ο Τσεγκίζ Ακτάρ, καθηγητής Τουρκικών Σπουδών και συγγραφέας, στην “Καθημερινή” της Κυριακής, το καθεστώς της Άγκυρας έχει παραβιάσει τόσες φορές το Σύνταγμα και τους εσωτερικούς και διεθνείς νόμους που δεν έχει την πολυτέλεια να χάσει τις επόμενες εκλογές. Ο Ερντογάν και οι εντολοδόχοι του μπορεί να αντιμετωπίσουν πολλαπλά ισόβιες ποινές φυλάκισης.

Επιπλέον, με πληθυσμό οκταπλάσιο και ΑΕΠ τετραπλάσιο της Ελλάδας η Τουρκία θεωρεί πως είναι η κατάλληλη στιγμή για αναθεώρηση των συνθηκών που καθόρισαν τα σύνορα μεταξύ των δύο χωρών  σε εποχές που οι συσχετισμοί ήταν εντελώς διαφορετικοί.

Η κλιμάκωση της επιθετικής ρητορικής από το καθεστώς Ερντογάν τις τελευταίες εβδομάδες υποδηλώνει πως στην Ελλάδα ένοπλες δυνάμεις και πολιτική ηγεσία πρέπει να είναι έτοιμες για παν ενδεχόμενο.

Ουκρανία

Οι εξελίξεις στην Ουκρανία έχουν κλιμακώσει τις συνθήκες ενεργειακής κρίσης στην Ευρώπη ενώ απειλούν και ολόκληρη την υφήλιο με μια επισιτιστική κρίση. Τα γεγονότα αυτά σε συνδυασμό με τους “πειρατικούς” ακροβατισμούς της Τουρκίας αναβαθμίζουν τον ρόλο της Ελλάδας σε σχέση με την  ενεργειακή και γεωπολιτική ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής από τα Βαλκάνια μέχρι την Ανατολική Ευρώπη.

Η Αλεξανδρούπολη προσφέρει στη Δύση τη δίοδο προσέγγισης της βαλκανικής ενδοχώρας  με τρόπο που παρακάμπτει τα Δαρδανέλια, για τον έλεγχο των οποίων το 1015 επιχείρησε την καταστροφική απόβαση της Καλλίπολης…

Οικονομία

Ταυτόχρονα ο πληθωρισμός στην Ελλάδα, την Ευρώπη και τον κόσμο καλπάζει στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών. Ενώ στις ΗΠΑ η FED έχει ξεκινήσει ήδη, είναι θέμα χρόνου να προχωρήσει και η ΕΚΤ στην αντιστροφή της επεκτατικής νομισματικής πολιτικής των μηδενικών επιτοκίων και των ποσοτικών χαλαρώσεων.

Η αντιστροφή του υπερδεκαετούς ανοδικού κύκλου φαίνεται πως έχει ξεκινήσει ήδη στα διεθνή χρηματιστήρια. Η εξέλιξη αυτής της διόρθωσης σε πτώση, θα επιταχύνει και θα πολλαπλασιάσει τις αρνητικές συνέπειες στις οικονομίες της Δύσης με αρνητικά αποτελέσματα σε περιφερειακές οικονομίες όπως της Ελλάδας.

Από την άλλη πλευρά ο διετής εγκλεισμός εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων λόγω πανδημίας έχει δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ενός καταναλωτικού και ψυχαγωγικού αμόκ.

Όλοι θέλουν να ταξιδέψουν και να ξοδέψουν αυτό το καλοκαίρι, γεγονός που θα έχει θετικό αντίκτυπο σε οικονομίες σαν της Ελλάδας. Από την άλλη πλευρά η εξέλιξη αυτή εντείνει τις πληθωριστικές πιέσεις, γεγονός που πιέζει τις Κεντρικές Τράπεζες να επιταχύνουν και να ενδυναμώσουν τα υφεσιακά μέτρα…

Οι παραπάνω εξελίξεις στα τρία βασικά μέτωπα μάς επιφυλάσσουν ένα ιδιαίτερα “θερμό” Καλοκαίρι. Γεγονός που μας αναγκάζει να είμαστε προετοιμασμένοι για παν ενδεχόμενο…

2) Το κόστος του χρέους…

Σε σχέση με τις ευρωπαϊκές οικονομικές εξελίξεις καλό είναι να παρακολουθούμε πάντα τα επιτόκια των ιταλικών ομολόγων καθώς είναι η μεγάλη οικονομία της ευρωζώνης με το μεγαλύτερο χρέος. Το επιτόκιο του δεκαετούς κινείται  περί το 3,4% και τούτο είναι  πέντε φορές υψηλότερο σε σχέση με ένα χρόνο νωρίτερα. Το αντίστοιχο ελληνικό έχει φτάσει στο 3,7%…

3) Το κατάντημα της εκπαιδεύσεως

Το κατάντημα της εκπαιδεύσεως (περί πολιτισμού = παιδείας ουδείς λόγος) δεν είναι αιτία, αλλά ένα ακόμη σύμπτωμα βαθυτέρας ασθενείας της Ελλαδικής κοινωνίας. Τις διαλυτικές συμπεριφορές, που παρατηρούμε στα Ελλαδικά σχολεία και πανεπιστήμια, τόσον από διδάσκοντες, όσον και από τους φοιτώντες, δεν τις έμαθαν οι δράστες στο σχολείο, αλλά στο σπίτι τους. Εκεί, με τα γάλα της μάννας μας, μαθαίνουμε ότι η αρπαγή είναι ευκολώτερη από την δημιουργία, η αναδιανομή προτιμώτερη από την παραγωγή, η πολιτική πιο σημαντική από την οικονομία. Και αν δεν μάθουμε και τόσο καλά να αρπάζουμε, πάντως, δαπανούμε χρόνο και νου για να μάθουμε πώς θα φυλαγόμαστε από τους άρπαγες. Βγαίνοντας από το σπίτι μας, βλέπουμε αμέσως ότι αυτές είναι οι χρήσιμες “αρετές”, η δυσπιστία, η καχυποψία, η κακοπιστία. Τις μετρούν και οι δημοσκοπήσεις ακόμη. Φυσικώ τω λόγω, αυτές τις εμπειρίες δεν τις έχουν κατακερματισμένες μειοψηφίες, αλλά η ολότης της κοινωνίας μας.

Είναι αδύνατον με ασπιρίνες να αντιμετωπισθεί ο καρκίνος. Είναι αδύνατον να μεταρρυθμισθούν σχολεία και πανεπιστήμια και, συνεπώς, είναι σπατάλη κόπου και πόρων η σχετική προσπάθεια. Ας το πάρουμε, σαν άντρες, απόφαση.

Μετὰ τιμῆς,

Γεώργιος  Ἰακ. Γεωργάνας

kostas.stoupas@capital.gr