Χειρονόμοι ή κουνούπια;

 -Πόσο μολυσμένη είναι η λίμνη Βιστωνίδας;

-Γιατί εμφανίσθηκαν οι αράχνες στο Πόρτο Λάγος;

-Καταπολέμηση κουνουπιών ή διαχείριση;

-ΠΡΟΤΑΣΗ: «Να χρησιμοποιήσουμε δέσμες φωτός για να στέλνουμε τα κουνούπια στο αλσύλλιο του Πόρτο Λάγους και να μένει ήσυχος ο οικισμός από τα κουνούπια και τους χειρονόμους».

-Κόντρα σε συμφέροντα η θέση του κ. Παρασκευαίδη. Ο ίδιος λέει: «Εγώ είμαι επιστήμονας και η επιστήμη πρέπει να διαχέετε και να μην μένει φυλακισμένη από δύο τρείς στα ντουλάπια».

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τον κ. Παρασκευαίδη δεν τον γνωρίζουμε προσωπικά. Συνομιλήσαμε τηλεφωνικά μαζί του και η αναφορά σε τοπικά πράγματα και πρόσωπα ήταν η αιτία που ακούσαμε τον άνθρωπο – επιστήμονα να μιλά με αγάπη για τον τόπο μας και την διαχείριση των κουνουπιών και όχι την καταπολέμηση.

Στην παραπάνω σειρά ερωτημάτων για την περιοχή μας, απαντήσεις δίνει ο ίδιος που είναι γεωπόνος και ονομάζετε  Παρασκευαίδης Λάζαρος. Είναι  Τακτικό Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής Καταπολέμησης των Κουνουπιών στην Κεντρική Μακεδονία ο οποίος διάβασε το άρθρο μας στην xanthitimes.gr. https://www.xanthitimes.gr/2018/10/16/fotoreportaz-koynoypia-sto-porto-lagos-poia-koynoypia-poios-psekasmos-ta-vlepei-o-ch-metios-ola-ayta    και επικοινώνησε μαζί μας κάνοντας αναφορά στις φωτογραφίες “κουνουπιών” στο Πόρτο Λάγος που δημοσιεύθηκαν, διευκρινίζοντας ότι από τις φωτογραφίες που αναρτήσαμε, έβγαλε το συμπέρασμα ότι  είναι έντομα που ονομάζονται χειρονόμοι και όχι κουνούπια.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά το δημοσίευμα μας, επικοινώνησε μαζί μας  από την Διεύθυνση Δημόσιας υγείας της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης ο γιατρός κ. Γεωργίου διευκρινίζοντας μας ότι είναι χειρονόμοι και όχι κουνούπια.

Ανεξάρτητα από το τι αποτυπώθηκε στις φωτογραφίες που απλά κοινοποίησε η XanthiTimes.gr με το σχετικό σχόλιο, αποδείχθηκε  ότι το θέμα της καταπολέμησης των κουνουπιών για πολλούς και διαχείρισης του κατά τον κ. Παρασκευαίδη, «καίει» την περιοχή.

Η τηλεφωνική μας συνομιλία με τον επιστήμονα κ. Λάζαρο Παρασκευαίδη είναι άκρως αποκαλυπτική όπου ο επιστήμονας έκανε αναφορά σε ταξίδι του στην περιοχή, καλεσμένος από τοπικούς φορείς και ταβέρνες του Πόρτο Λάγος στο κοντινό παρελθών, σε μία προσπάθεια να βρεθεί από κοινού μία λύση καταπολέμησης των κουνουπιών μάλιστα συμμετείχε και ως εισηγητής στην Ημερίδα που ακολούθησε και όλα αυτά, σύμφωνα με τον ίδιο,  τα ανέπτυξε στους φορείς και την τοπική κοινωνία του Πόρτο Λάγος.

Ο κ. Παρασκευαίδης και η επιστημονική του δράση δεν είναι άγνωστη στην περιοχή μας εφ όσον γνωρίζει και τον κύριο Ζαγναφέρη αλλά και τον προκάτοχο του κ. Καραλίδη όπως και τον νυν δήμαρχο Ιάσμου. Ο ίδιος λέει: «Στήριξα την Περιφέρεια και αν μου ζητηθεί θα το ξανακάνω» αναφέρει ο κ. Παρασκευαίδης ο οποίος όπως δήλωσε, αγαπά τον τόπο μας.

Ακολούθως ο κ. Παρασκευαίδης, έκανε αναφορά στις φωτογραφίες του άρθρου της xanthitimes.gr, λέγοντας ότι έτσι όπως βλέπει τις φωτογραφίες στο άρθρο, είπε, πώς  θεωρεί ότι είναι χειρονόμοι και όχι κουνούπια. «Είναι ένα είδος υδρόβιου εντόμου το οποίο αναδύεται κατά διαστήματα και περιόδους από την λίμνη Βιστωνίδα, όπως και σε άλλες λίμνες, όπως την Βόλβη, γιατί έχω κάνει και σχετικές μελέτες για όλη την Βόρεια Ελλάδα και η εμφάνιση αυτού εντόμου, έχει να κάνει με την μόλυνση της λίμνης Βιστωνίδας». Ποιο συγκεκριμένα,  όπως αναφέρει ο κ. Παρασκευαίδης,  ανάλογα με την θερμοκρασία, το βάθος της λίμνης,  σημειώνοντας ότι ο χειρονόμος βρίσκεται στον πυθμένα και η παρουσία του δείχνει και τον βαθμό που έχει μολυνθεί μία λίμνη και στην διεθνής βιβλιογραφία και λιμνολογία,  χρησιμοποιούνται οι χειρονόμοι ως δείκτες μόλυνσης. «Δηλαδή,  όσο ποιο μολυσμένη είναι μία λίμνη, τόσους ποιο πολλούς χειρονόμους έχει. «Προσελκύεται από τα φώτα και η θέση μου είναι να μην γίνεται καταπολέμηση αυτών,   αλλά διαχείριση. Ο κύκλος ζωής τους είναι τρείς ημέρες».

Στην συνέχεια ο κ. Παρασκευαίδης, ο οποίος στο θέμα της καταπολέμησης των κουνουπιών παρείχε την επιστημονική του στήριξη στην Περιφέρεια ΑΜΘ επί αειμνήστου Γ. Παυλίδη όπου και αναφέρθηκε με τα καλλίτερα λόγια για αυτήν την συνεργασία, ανέφερε εκ νέου πώς αν η Περιφέρεια τον χρειαστεί και πάλι θα είναι στην διάθεση της. «Για αυτό βοηθάω και είμαι ο μόνος που μίλησα για διαχείριση κι όχι καταπολέμηση των κουνουπιών. Δεν θα ρίξω εγώ φάρμακα για να ρημάξω τον τόπο, θα κοιτάξω να κάνω σωστή διαχείριση και όχι καταπολέμηση ψεκάζοντας εδώ και εκεί. Μπορούμε να βάλουμε φώτα και να στρέψουμε τα σμήνη των κουνουπιών προς το δασάκι του Πόρτο Λάγος. Αυτά είναι φωτοτροπικά είδη. Εδώ στον Λαγκαδά έχω φωτογραφίες του 1950 που τα σπίτια είναι λιγοστά. Το φαινόμενο δεν είχε έξαρση  γιατί δεν είχε φώτα. Μόλις αυξήθηκε ο πληθυσμός και τα φώτα, μπήκαν όλα τα κουνούπια μέσα στα σπίτια.

XanthiTimes.gr: Αντιλαμβάνεσθε ότι μπαίνετε απέναντι σε συμφέροντα.

Λ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΙΔΗΣ: Σαφώς και το αντιλαμβάνομαι αλλά εγώ είμαι επιστήμονας. Δεν είμαι ούτε επαγγελματίας ούτε πολιτικός. Η επιστήμη είναι για να διαχέετε και όχι για να την κρατούν δυο τρείς στο μπαούλο. Είμαι αυτής της άποψης και τα βιβλία που έχω βγάλει τα έχω δώσει δωρεάν. Έβγαλα πολλά βιβλία για το κουνούπι. Ο χειρονόμος, ζει και τρώει στον πυθμένα των λιμνών. Μπερδεύετε με το κουνούπι και σίγουρα μόνο από την φωτογραφία δεν μπορείς να βγάλεις 100% συμπεράσματα. Μπορεί να πέφτω εγώ έξω. Όμως τα κουνούπια δεν πέφτουν σε τέτοιον σωρό. Με τέτοιον σωρό πέφτουν οι χειρονόμοι και αν δείτε στο άσπρο που είναι οι βάρκες κόλλησαν. Αυτά έχουν φωτοτροπισμό και πάνε όπου έχει φώς.

 

Τέλος ο κ. Παρασκευαίδης εξήγησε για την εμφάνιση πολλών αραχνών στο Πόρτο Λάγος λέγοντας: «Οι αράχνες βγαίνουν γιατί υπάρχει τροφή και τροφή τους είναι τα κουνούπια και οι χειρονόμοι . Τα κουνούπια αυτή την στιγμή ελαττώθηκαν πάρα πολύ και θα ελαττωθούν και άλλο λόγω μείωση της θερμοκρασίας και της φωτοπεριόδου. Όσο μικραίνει η μέρα και μεγαλώνει η νύχτα, αυτά ψάχνουν μέρη για να διαχειμάσουν τον χειμώνα.

Αυτή είναι η τηλεφωνική συζήτηση που είχαμε με τον γεωπόνο κ. Λάζαρο Παρασκευαίδη μεταφέροντας την συνομιλία μας όσο ποιο σωστά γίνετε.

Ο κ. Παρασκευαίδης δεσμεύτηκε να μας στείλει ένα ποιο εμπεριστατωμένο κείμενο σε ότι αφορά την διαχείριση των κουνουπιών, κυρίως όμως, πώς η μελέτη του, θα μας δείξει την πορεία στην Ελλάδα του ιού του Δυτικού Νείλου. Ένα θέμα πολύ καυτό και που στοιχίζει σε ζωές στην Χώρα μας.

 

Η οικογένεια Chironomidae είναι μια μεγάλη οικογένεια Διπτέρων, της οποίας τα ενήλικα μοιάζουν με κουνούπια αλλά δεν νύσσουν, διότι δεν έχουν προβοσκίδα όπως τα κουνούπια. Τα περισσότερα είδη αποθέτουν τα αυγά τους σε ομάδες μερικών εκατοντάδων σε όχθες λιμνών, πολύ κοντά στην επιφάνεια του νερού. Τα ενήλικα μπορούν να γίνουν ενοχλητικά γιατί εξέρχονται σε μεγάλους αριθμούς και δημιουργούν σμήνη που προσελκύονται έντονα από φωτεινές πηγές και ήχους. Μπορεί να βλάψουν τη βαφή οικημάτων και άλλες επιφάνειες με τις απεκκρίσεις τους. Οι προνύμφες έχουν κόκκινο χρώμα, λόγω της παρουσίας αιμοσφαιρίνης που δεσμεύει οξυγόνο. Αυτό τους επιτρέπει να ζουν σε συνθήκες χαμηλής συγκέντρωσης οξυγόνου, όπως στο βυθό λιμνών ή περιοχές με έντονη οργανική ρύπανση. Οι προνύμφες είναι σημαντικές ως τροφή για τα ψάρια και άλλους υδρόβιους οργανισμούς. Είναι επίσης σημαντικά ως οργανισμοί – βιολογικοί δείκτες, δηλαδή η παρουσία ή η απουσία διαφόρων ειδών σε μια συλλογή νερού μπορεί να δώσει στοιχεία για τον ποσοτικό και ποιοτικό προσδιορισμό της ρύπανσης. Έχουν προσαρμοστεί σε ποικιλία υδάτινων οικοσυστημάτων, όπως αυτά των ποταμών, λιμνών, θαλάσσιων ακτών, στάσιμων γλυκών ή υφάλμυρων ακτών, θερμών ή κρύων πηγών, ρυακιών ενώ μπορεί να τα συναντήσουμε επίσης σε λασπώδη περιβάλλοντα ή πάνω σε αποικίες βρύων. Κάποια ζουν σε μικρές συλλογές νερού, όπως σε κορμούς δέντρων ή άλλα φυτά.

ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ

Λόγω της αύξησης της ρύπανσης των υδάτινων συγκεντρώσεων που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, τα Chironomidae αναπτύσσουν μεγάλους πληθυσμούς, που προκαλούν αυξημένη όχληση στους κατοίκους περιοχών πλησίον των ενδιαιτημάτων τους. Όπως αναφέρθηκε δεν νύσσουν, όμως προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις σε ευαίσθητα άτομα και αυξημένη όχληση. Ακόμη έχουν αναφερθεί φαινόμενα ασφυξίας σε ανθρώπους που βρέθηκαν σε σμήνος εξερχόμενων ειδών Chironomidae. Ορισμένες περιόδους του έτους, τα σμήνη των Chironomidae είναι πολυπληθή και τα έντομα μπαίνουν στις αναπνευστικές οδούς, τα μάτια και το στόμα των ανθρώπων. Λίγο αργότερα από τη μαζική έξοδο, τα έντομα πεθαίνουν γύρω από τις κατοικίες και ξηραίνονται. Κατά το καθάρισμα, η σκόνη που προέρχεται από αυτά δημιουργεί αλλεργία στα ευαίσθητα άτομα που εκδηλώνεται με διάφορα συμπτώματα (αλλεργική ρινίτιδα, άσθμα).