ΜΑΝΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ (1925 – 2005):
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΑ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΑ 20 ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ, 5
Του Θανάση Μουσόπουλου
ΙΙΙ. Αναφορά στη λογοτεχνία της Θεσσαλονίκης
Η λογοτεχνία της Θεσσαλονίκης έχει μια μεγάλη παράδοση που συνεχίζεται ως τις μέρες μας. Πεζογραφία και ποίηση με υψηλά δείγματα γραφής και λογοτεχνικά περιοδικά που έχουν διαγράψει σημαντική διαδρομή.
Ο αγαπημένος μου σεβαστός καθηγητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Λίνος Πολίτης στη δική του «Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» (έκδ. ΜΙΕΤ, 1978) αναφέρεται στους Πεζογράφους της Θεσσαλονίκης και σημειώνει:
«Μια άλλη μεγάλη ελληνική πόλη αρχίζει να κάνει αισθητή την παρουσία την και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της, η Θεσσαλονίκη, που μόλις το 1912 ενσωματώθηκε στο ελληνικό κράτος και όπου από το 1926 άρχισε να λειτουργεί το δεύτερο ελληνικό πανεπιστήμιο (στην αρχή μόνο η Φιλοσοφική Σχολή). Το 1932 ένα μικρός κύκλος λογίων ίδρυσε εκεί ένα περιοδικό , τις Μακεδονικές Ημέρες, που σιγά σιγά αναδείχτηκε πρωτοπόρο και έθρεψε μια ιδιαίτερη στάση, και στην ποίηση αλλά πιο πολύ στην πεζογραφία». Στη συνέχεια προσεγγίζει το έργο των παλιότερων πεζογράφων Στέλιου Ξεφλούδα, Αλκιβιάδη Γιαννόπουλο, Γιώργου Δέλιο και Ν. Γ. Πεντζίκη (σελ. 321 – 323).
Σε επόμενο κεφάλαιο ο Λ. Πολίτης αναφέρεται στους παλιότερους ποιητές της Θεσσαλονίκης Γ. Θέμελη και Ζωή Καρέλλη και στους νεότερους Ντίνο Χριστιανόπουλο και Νίκο Αλέξη Ασλάνογλου. Γίνεται επίσης αναφορά στους Τ. Βαρβιτσιώτη, Γ.Ξ. Στογιαννίδη, Σαράντο Παυλέα (σελ. 340 – 344). Σε άλλα σημεία της Ιστορίας του ο Λ. Πολίτης αναφέρεται σε άλλους δημιουργούς του πεζού και ποιητικού λόγου (Τ. Αλαβέρα, Μ. Αναγνωστάκη, Β. Βασιλικό, Γ. Θ. Βαφόπουλο, Γ. Ιωάννου, Γ. Κιτσόπουλο, Ν. Μπακόλα, Π. Παπασιώπη, Σ. Παυλέα, Π. Σπανδωνίδη, Γ. Ξ. Στογιαννίδη). Αναφέρεται επίσης σε καθηγητές του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης καθώς και στα περιοδικά που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη μελέτη της νεοελληνικής λογοτεχνίας και γενικότερα στην πνευματική καλλιέργεια της πόλης.
*
Αναφέρω τους τίτλους κάποιων περιοδικών, από τα πολλά της μεταπολεμικής Θεσσαλονίκης : Μακεδονικά Γράμματα, Ξεκίνημα, Κοχλίας, Μορφές, Νέα Πορεία, Διαγώνιος, Κριτική, Τραμ, Παρατηρητής, Εντευκτήριο. Στο νεανικό “Ξεκίνημα” της κατοχής και στην “Κριτική” (1959 – 1961) ψυχή ήταν ο Μανόλης Αναγνωστάκης.
Στα επόμενα κεφάλαια της εργασίας μας θα προσεγγίσουμε τον τρόπο με τον οποίο μιλούν οι κριτικοί για τον Μανόλη Αναγνωστάκη και το έργο του.
(ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ)
ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ –
ΞΑΝΘΗ, 17 ΙΟΥΛΙΟΥ 2025