Ο Ξανθιώτης Μιχάλης Λουκοβίκας, το έργο του και «Μεσογείου Παράπλους»(2025)
Του Θανάση Μουσόπουλου
Το βιβλίο του Ξανθιώτη Μιχάλη Λουκοβίκα «Μεσογείου Παράπλους», που θα παρουσιαστεί το Φθινόπωρο στην Ξάνθη, είναι μια ευκαιρία να γνωρίσουμε τον πολύ σημαντικό αυτό δημιουργό. Θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε τη ζωή και το έργο του, όπως την παρουσιάζει ο ίδιος:
– ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ ΣΕ ΜΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΗΣ ΞΑΝΘΗΣ, ΚΑΙ διδάχθηκα την μουσική “αλφαβήτα” από τον πατέρα μου, Γιάννη Λουκοβίκα.
– Σπουδάζοντας στην Θεσσαλονίκη, διηύθυνα φοιτητικά μουσικά σχήματα, και συμμετείχα σε ρεμπέτικα και λαϊκά συγκροτήματα.
– Πτυχιούχος της Αγγλικής Φιλολογίας τού Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, δούλεψα ως καθηγητής αγγλικών, μεταφραστής (εκδόσεις Έρευνα), και δημοσιογράφος (εφημερίδες Μακεδονία, Θεσσαλονίκη, Αγγελιοφόρος, ραδιοσταθμοί ΕΡΤ3), με ειδικότητα τη διεθνή ειδησεογραφία και αρθρογραφία, κι επίσης την ιστορία, τον πολιτισμό και την κουλτούρα – πρωτίστως τη μουσική.
– Μια σειρά άρθρων για τις πολιτισμικές ανταλλαγές (Μεσογείου παράπλους, εφημερίδα Θεσσαλονίκη), μετεξελίχθηκε σε ραδιοφωνική εκπομπή μακράς διάρκειας (πάνω από δώδεκα χρόνια: 1998 – 2010, 9,58 fm, ΕΡΤ3) και μεγάλης ακροαματικότητας.
– Επιθυμώντας να εμβαθύνω στις διαφορές της μουσικής Δύσης και Ανατολής, εστίασα την προσοχή μου στην τροπική παράδοση, λαϊκή ή κλασική. Κρίσιμοι σταθμοί στην έρευνά μου ήταν η γνωριμία μου με τον Ross Daly, το 1987, και η συμμετοχή μου στο Διεθνές Μουσικολογικό Συμπόσιο των Δελφών (Ρυθμοί, τρόποι και κλίμακες της μουσικής τής Μεσογείου), το 1988.
– Αποτέλεσμα της έρευνας γύρω από την τροπική μουσική ήταν Τὸ Χρυσάφι τ’ Οὐρανοῦ (2008), ένα ταξίδι Δύσης-Ανατολής, σε ποίηση Ἄρη Ἀλεξάνδρου, με τη συμμετοχή 35 κορυφαίων μουσικών – όπως οι Ross Daly,
– Το βιβλίο «Μεσογείου Παράπλους», Πλέοντας στα ερτζιανά, Αναζητώντας τον Ορφέα: δρόμοι της μουσικής – Κασσιτερίδων αρχιπέλαγος: πλώρη για Ταρτησσό, εκδ. 24 γράμματα, σελ. 523, 2025.
Η βασική Δομή του έργου:
– ROSS DALY: “ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗ’
– ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΟΡΦΕΑ – δρόμοι της μουσικής:
Χρονικά 1 – 14
– ii) ΙΝΤΕΡΛΟΥΔΙΟ: Χρονικά 15 – 27
– iii) ΕΠΙΛΟΓΟΣ – . ΠΩΣ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ Ο ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ ΠΑΡΑΠΛΟΥΣ
– ΒΙΒΛΙΟ-ΔΙΣΚΟ-ΓΡΑΦΙΑ
Στο έργο συνδυάζεται Ιστορία, Πολιτισμός και Μουσική. Ο συγγραφέας παραθέτει πληροφορίες για τους πολιτισμούς που βρίσκονται γύρω από την Μεσόγειο. Διαβάζουμε στοιχεία για τις γλώσσες, τις ανασκαφές, την πολιτική και φιλοσοφία. Το κύριο στοιχείο, βέβαια, είναι η γέννηση της Μουσικής, που συνδέει το απώτατο παρελθόν με το παρόν. Πλούσια βιβλιογραφία, φωτογραφίες και χάρτες κοσμούν το έργο.
Να σημειώσουμε ότι βρίσκουμε πολλά στοιχεία για τη Θράκη, τον Δημόκριτο και τον Στράβωνα. Ο Όμηρος με την Ιλιάδα και την Οδύσσεια είναι παρών σε όλο τον Μεσογειακό χώρο.
Η Ελένη Κουρτίδου γράφει: «Έπλεε για χρόνια στα ερτζιανά εξερευνώντας τον μουσικό και πολιτισμικό πλούτο της Μεσογείου από τη Μικρά Ασία και την Ανδαλουσία μέχρι το Λεβάντε και τη Βόρεια Αφρική. Η εκπομπή του «Μεσογείου Παράπλους» , για χρόνια στον 9.58, αγαπήθηκε πολύ για την πρωτότυπη και βαθιά ερευνητική προσέγγιση της μουσικής ως φορέα πολιτισμού, ιστορίας και ταυτότητας […] Ένα μουσικό ταξίδι στις ακτές της Μεσογείου που ξεκινά από την εποχή του Ομήρου και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Μαζί του φέρνει μια πολύτιμη εργασία, το βιβλίο «Μεσογείου Παράπλους», καρπό πολύχρονης έρευνας για την ουσία της Μεσογείου: τη συνύπαρξη, τη μελωδία και την πολυφωνία, την διαχρονική ικανότητα της Μεσογείου να λειτουργεί ως γέφυρα πολιτισμών. Ένα ταξίδι-φόρος τιμής στον Όμηρο και στον Ηρόδοτο αφιερωμένο στους ακροατές του Μεσογείου Παράπλους», σε όσους αγαπούν τη μουσική, την ιστορία και τον διάλογο των πολιτισμών».
ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ
ΞΑΝΘΗ, 13 ΙΟΥΛΙΟΥ 2025
