«Η ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΣΤΙΣ ΚΥΠΡΙΑΚΕΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ»

Το Σαββάτο 27 Φεβρουαρίου 2016 και ώρα 7:30 πραγματοποιήθηκαν στη Δημοτική Πινακοθήκη Ξάνθης, τα εγκαίνια της έκθεσης : «Η Μικρασιατική Καταστροφή στις Κυπριακές Εφημερίδες». Την έκθεση διοργανώνει ο Σύλλογος Κυπρίων Νομού Ξάνθης σε συνεργασία με το Σύλλογο Μικρασιατών Ξάνθης «Αλησμόνητες Πατρίδες», με την στήριξη και χορηγία του Δήμου Ξάνθης και των Πολιτιστικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας και τελεί υπό την αιγίδα του Γενικού Προξενείου της Κύπρου στη Θεσσαλονίκη. Μια έκθεση αποτελούμενη από 250 αντίγραφα πρωτοσέλιδων εφημερίδων της Κύπρου του 1922, όπου καταγράφονται αρχικά οι νίκες του ελληνικού στρατού και στη συνέχεια η ήττα και η αποχώρηση, με αποκορύφωμα τον σφαγιασμό, την ταπείνωση και την εκδίωξη των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από τις ορδές των μπουλουκιών του Αττατούρκ και του επίσημου τουρκικού κράτους. Μεγάλη έκταση δίνεται στις δημοσιεύσεις για την υποδοχή των Ελλήνων προσφύγων της Μικράς Ασίας στο αποικιοκρατούμενο τότε νησί της Κύπρου μας και στην συνεχή άρνηση των Βρετανικών κατοχικών αρχών για την αποβίβαση Ελλήνων προσφύγων, από φόβο μην μεταβληθεί ο αριθμός των Ελλήνων στο νησί και τους χαλάσει ο συσχετισμός με τους Τουρκοκύπριους. Σημαντικές είναι οι επισημάνσεις που αναρτώνται από το ομώνυμο βιβλίο του Δρ. Ανδρέα Σοφοκλέους, δημιουργού της έκθεσης.

Τα εγκαίνια τίμησαν με την παρουσία τους ο δήμαρχος της πόλης μας Χαράλαμπος Δημαρχόπουλος, ο Πρωτοσύγκελος της Μητρόπολης Ξάνθης και Περιθεωρίου κ.κ. Σωφρόνιος ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Ιωάννης Δρεμσίζης, ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΞ Μαρίνος Σδρεβάνος , εκπρόσωπος του Στρατηγού του Δ!ΣΣ, ο πρόεδρος των Αποστράτων Αξιωματικών στρατού Παράτημα Ξάνθης κ. Γεώργιος Γεωργιάδης, και πλήθος άλλων αρχών και πολιτών.

Την όλη εκδήλωση λάμπρυναν 4 ωραιότατα κορίτσια από το Σύλλογο Μικρασιατών Ξάνθης, αλησμόνητες πατρίδες με τις παραδοσιακές τους φορεσιές.

Την έναρξη έκανε η Ελένη Χατζηγεωργίου πρόεδρος του Συλλόγου Κυπρίων Ξάνθης η οποία στην ομιλία της, είπε:
Κατ’ αρχήν να σας καλησπερίσω όλους, ευχαριστούμε που είσαστε εδώ σήμερα στην διοργάνωση που κάνουμε από κοινού με τον σύλλογο Μικρασιατών Ξάνθης «Αλησμόνητες Πατρίδες», οι κοινοί πόνοι μας ενώνουν. Κύριε Δήμαρχε ευχαριστούμε που ήσαστε εδώ, Σεβαστό ιερατείο, εκπρόσωπε του στρατηγού, κύριε πρόεδρε του Δημοτικού Συμβουλίου, κύριοι πρόεδροι της ΔΕΥΑΞ των Αποστράτων σας ευχαριστούμε όλους που είσαστε εδώ, ιδιαίτερα δήμαρχε ευχαριστούμε και για την πινακοθήκη, που μας παραχωρήθηκε χώρος και για την ενίσχυση που μας δώσατε. Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά και τον ομιλητή μας τον Ανδρέα Σοφοκλέους, δημιουργό της έκθεσης, ο οποίος ήλθε από την Κύπρο, γι’ αυτόν τον σκοπό.

Είναι μια έκθεση η οποία δημιουργήθηκε από τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας της Κύπρου και από το Γραφείο τύπου της Πρεσβείας της Ελλάδας στην Κύπρο. Ευχαριστούμε ακόμα και το Δημοτικό Ραδιόφωνο μας, το οποίο είναι χορηγός επικοινωνίας της εκδήλωσης, καθώς και όλα τα μέσα τηλεοπτικά και έντυπα της πόλης μας και της περιφέρειας που προβάλλουν όλες τις εκδηλώσεις μας και την αποψινή.

Επιτρέψτε μου πριν προχωρήσω να κάνω μια διευκρίνιση και δήλωση ταυτόχρονα: ότι εμείς είμαστε πιστοί στην αρχή μας για διαφύλαξη της παράδοσης μας και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, που δεν μπορούν να διαχωριστούν από τα ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν τον λαό μας. Θα συνεχίσουμε λοιπόν να κάνουμε εκθέσεις και διοργανώσεις προβολής τους, σεβόμενοι πάντα τους συμπολίτες μας ανεξαρτήτως θρησκεύματος και φυλής. Κι μ’ αυτό, αναφέρομαι ουσιαστικά σε κάποιους μουσουλμάνους συμπολίτες μας δημοτικούς συμβούλους, που καταψήφισαν την οικονομική ενίσχυση του συλλόγου Κυπρίων , ο οποίος σύλλογος μας, να τονίσω, ότι είναι η δεύτερη φορά που ζητά οικονομική ενίσχυση από το 2004 που είμαι εγώ πρόεδρος, (σε όλη την διαδρομή αυτή είναι η δεύτερη φορά που ζητήσαμε οικονομική ενίσχυση από τον δήμο), γιατί διαφώνησαν λέει με τον τίτλο της έκθεσης «η Μικρασιατική καταστροφή στις κυπριακές εφημερίδες». Η απορία η δικιά μας είναι βέβαια τι τους ενόχλησε από τον τίτλο; Η αναφορά στην μικρά Ασία, ή η καταστροφή; Ενοχλούν οι λέξεις και όχι η ίδια η αναφορά- η καταστροφή ενός πολιτισμού της Ιωνίας χιλιάδων χρόνων; Αν δεν υπήρχε αυτή η καταστροφή τότε πως η Βουλή των Ελλήνων στις 24 Σεπτεμβρίου 1998, συζήτησε και ψήφισε η γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας να έχει ημέρα μνήμης την 14η Σεπτεμβρίου; Άλλωστε και με το Π.Δ.540/6-10-1989, καθορίζεται στο αναλυτικό πρόγραμμα διδασκαλίας της ιστορίας στην ΣΤ! Δημοτικού, στην ύλη να περιλαμβάνεται και η Μικρασιατική Καταστροφή (1919-1923). Βέβαια κι ένας έτερος συνδημότης μας μουσουλμάνος δημοτικός σύμβουλος, έθεσε θέμα ότι δεν συνάδει η έκθεση που διοργανώνουμε με το καρναβάλι. Σαφώς και δεν συνάδει με το καρναβάλι, αλλά μην ξεχνάμε ότι είναι πρωτίστως λαογραφικές γιορτές, οι γιορτές της πόλης μας και το καρναβάλι είναι ένα τμήμα κι αυτό των γιορτών. Εν πάση περιπτώσει δεν θέλω να συνεχίσω άλλο αυτό το θέμα, την απάντηση την έδωσαν και ο δήμαρχος και οι δημοτικοί σύμβουλοι μέσα στο δημοτικό συμβούλιο, εμείς θα συνεχίσουμε γιατί πρωτίστως είμαστε πολιτιστικοί σύλλογοι, να προβάλλουμε την παράδοση, την ιστορία, τα ήθη και τα έθιμα, τον πόνο και τις παραδόσεις του λαού μας.

Άλλωστε το θέμα της έκθεσης μας είναι τόσο επίκαιρο σήμερα. Και ειλικρινά η ταλαιπωρία των Ελλήνων προσφύγων της Μικράς Ασίας που έφταναν στα χωρικά ύδατα της Κύπρου, ήταν πολύ μεγαλύτερη απ’ ότι υποφέρουν σήμερα οι Σύριοι στο Αιγαίο. Οι αποικιοκρατικές αρχές της Κύπρου, οι Βρετανοί φίλοι και εταίροι μας δεν επέτρεπαν στους Έλληνες της Μικράς Ασίας να κατέβουν στο νησί, εάν οι Έλληνες της Κύπρου δεν πλήρωναν πριν εγγυήσεις για την διατροφή τους, το κόστος του λοιμοκαθαρτηρίου και επιπρόσθετα να φροντίσουν και για την στέγαση τους, με την αιτιολογία ότι υπήρχε η Ελλάδα και μπορούσαν να παν. Δεχόντουσαν τους Αρμένιους, τους Βρετανούς και τους Κύπριους που είχαν βρετανικό διαβατήριο. Περισσότερες λεπτομέρειες θα μας πει ο φίλος ο Ανδρέας Σοφοκλέους. Πριν δώσω το λόγο όμως στον Ανδρέα θέλω να πω δυο λόγια για τον Ανδρέα, ο οποίος είναι απόφοιτος του γυμνασίου της Πάφου το 1958, τελείωσε την Παιδαγωγική Ακαδημία της Κύπρου, σπούδασε μουσική στην Μουσική Ακαδημία Κύπρου και στην Σχολή Μουσικής των Ηνωμένων Πολιτειών ( πτυχίο αρμονίας), γεωγραφία στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και στο Πανεπιστήμιο Ουάσιγκτων και Πολιτικές επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές με υποτροφία Φούλπραϊτ στη Μαζική Επικοινωνία στο πανεπιστήμιου του Ντένβερ στο Κολοράντο. Επίσης πήρε διδακτορικό τίτλο από το Πάντειο πανεπιστήμιο της Ελλάδας, μια ζωή σπούδαζε δηλαδή. Υπηρέτησε ως εκπαιδευτικός για 9 χρόνια, ως ανώτερος λειτουργός και διευθυντής του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών, Δήμαρχε είναι μια ευκαιρία τώρα που έχουμε τον Ανδρέα στην Πόλη μας να προβάλουμε και τον νομό μας. Διετέλεσε σε πολλά συμβούλια, έχει γράψει πάρα πολλά βιβλία, νομίζω ότι πρέπει να δώσουμε τον λόγο στον Ανδρέα.

Χαιρετισμός Ανδρέα Ευφραιμίδη, προέδρου Μικρασιατών Ξάνθης.: Είχα αποφασίσει να μην πω τίποτα εγώ, ν’ αφήσω την διαδικασία να την ξετυλίξει η αγαπητή Ελένη, η οποία σημειωτέον είναι γυναίκα ενός παιδικού μου φίλου και συμμαθητή μου και γνωριζόμαστε πάρα πολλά χρόνια. Η γνώση της και η αγάπη της για την Κύπρο είναι γνωστή σε όλους σας, οι αγώνες που δίνει τουλάχιστον σε τοπικό επίπεδο απ’ ότι αντιλαμβάνομαι κι εγώ, σε όσα χρόνια την γνωρίζω πραγματικά είναι αξιοθαύμαστοι. Θα ήθελα να πω σαν γόνος Μικρασιατών, τα βιώματα τα οποία έχω από τους γονείς μου, οι οποίοι και οι δυο είναι από την Κιουτάχεια, η μία η γιαγιά μου και οι δύο παππούδες μου. Ο ένας ο παππούς μου πέρασε απ’ αυτά τα τάγματα εργασίας και με την βοήθεια του Θεού γλύτωσε και ήλθε στην Ελλάδα. Οι πληροφορίες που περνούσανε μέσω του τύπου του Ελληνικού, ήταν ορισμένες φορές συγκεχυμένες, δεν ήταν ειλικρινείς και ήταν παραπλανητικές. Μιλάμε για τον ελληνικό τύπο. Και είμαι όλος περιέργεια ν’ ακούσω τον αγαπητό, συνονόματο μου Ανδρέα Σοφοκλέους να δω τι έγραφε ο Κυπριακός τύπος. Γιατί πάντα ο τύπος παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στο να δημιουργεί την κοινή γνώμη και να την μεταφέρει από την μια πλευρά προς την άλλη, άλλοτε για καλό της πατρίδος και άλλοτε εξυπηρετώντας δικά τους συμφέροντα ή οτιδήποτε άλλο. Δεν θέλω να σας κουράσω κι εγώ είμαι όλος περιέργεια ν’ ακούσω τον αγαπητό Ανδρέα, τι θα μας πει για τον τύπο της Κύπρου.

Χαιρετισμός Πρωτοσύγκελου Σωφρονίου: Εγώ να μεταφέρω σε όλους τις ευχές και ευλογίες του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη μας, προς τους δύο συλλόγους που οργανώνουν την αποψινή εκδήλωση και χαιρόμαστε που έχουμε τον κύριο καθηγητή από την Μεγαλόνησο. Έχουμε δεσμούς, η Μητρόπολη μας με την Μεγαλόνησο, προσωπικά ο Σεβασμιότατος κι εμείς και φιλοξενούμε τα καλοκαίρια, παιδιά από τον κατεχόμενο δήμο Λύσης, στην κατασκήνωση της Ιεράς Μητροπόλεως μας και προσωπικά είχα την ευκαιρία να γνωρίσω ένα αγωνιστή της ΕΟΚΑ, τον μακαριστό πια αρχιμανδρίτη πατέρα Άνθιμο Λοίζου στο Λονδίνο, όπου μέναμε μαζί, μεγάλο χρονικό διάστημα. Και τον γηροκόμησα ένα διάστημα κι εγώ. Ο οποίος πραγματικά ήταν ένας μεγάλος αγωνιστής και πατριώτης και σήμερα που το εθνικό θέμα βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή, θα πρέπει όλος ο ελληνισμός να είναι ενωμένος και να ομονοεί. Ευχόμαστε καλή επιτυχία και καλή διαμονή.

Χαιρετισμός Δημάρχου Ξάνθης , Χαράλαμπου Δημαρχόπουλου: Με συγκίνησε ο πρόεδρος Μικρασιατών, οι παππούδες μου, οι γιαγιάδες μου ήλθαν από εκεί, είναι από την Κιουτάχεια. Βέβαια πάρα πολύς πληθυσμός Μικρασιατών, κατάγονται από εκείνες τις αλησμόνητες πατρίδες. Δυο λαοί, και η Κύπρος αλλά και η Μικρά Ασία και βάζω μέσα και τους Πόντιους, τον ποντιακό ελληνισμό, έχουνε ζήσει φριχτές στιγμές στο παρελθόν. Και είπε ο πρόεδρος ότι διαμορφώνουν οι εφημερίδες άποψη, δεν διαμορφώνουν μόνο πρόεδρε, καταγράφουν, κι όταν αυτή η καταγραφή γίνεται από μια αδελφή χώρα την Κύπρο, ίσως είναι η πιο σημαντική να δούμε τι ακριβώς γινόταν, πως αυτοί οι άνθρωποι, ξεριζωμένοι, κυνηγημένοι, χάσαν τις περιουσίες τους προσπαθώντας όχι να βρουν μια καινούργια πατρίδα αλλά πάντα είχαν στο μυαλό τους ότι θα ξαναγύριζαν. Γι’ αυτό λέμε αυτές οι πατρίδες είναι αλησμόνητες. Θέλω να συγχαρώ και τον Σύλλογο Κυπρίων να πω όμως κάτι το οποίο οφείλω να πω , ότι δεν είναι όλοι οι μουσουλμάνοι στο δημοτικό συμβούλιο – εδώ επεμβαίνει η πρόεδρος των Κυπρίων Ξάνθης και διευκρινίζει- όχι δεν είπα όλοι οι μουσουλμάνοι, κάποιοι, τους απομονώνω- και συνεχίζει ο δήμαρχος συγχαρητήρια και στην πρόεδρο των Κυπρίων και στον πρόεδρο των Μικρασιατών που δεν μας αφήνουν να ξεχνάμε. Αυτό είναι το σύνθημα της Κύπρου.

Παρέμβαση του συμπολίτη μας Παύλου Καρατζουβάλη δικηγόρου: Συγκινήθηκα από τις αναφορές, θα μου επιτρέψετε, εγώ δεν εκπροσωπώ κάποιο φορέα, όποιος δεν με ξέρει ονομάζομαι Καρατζουβάλης Παύλος , είμαι δικηγόρος, η γυναίκα μου είναι Κύπρια, θέλω να πω κάτι, να το μοιραστώ μαζί σας. Είπε η Ελένη μόλις τώρα τι λέει ο κόσμος και οι γόνοι των προσφύγων. Οι δικοί μου γονείς κατάγονται από την Ανατολική Θράκη, από την περιοχή της Κεσσάνης από ένα χωριό. Η μητέρα μου γεννήθηκε το ,33 στο Σούνιο Ξάνθης, όπου και μένει, μέχρι σήμερα. Όταν πήγαμε πρώτη φορά, στο χωριό, έχουμε μια φωτογραφία στην είσοδο του χωριού, ήταν η μητέρα μου 60 ετών, σε πολύ μεγάλη ηλικία, Εσκαμπάλ λέγεται το χωριό τουρκικά, Αμπελοχώρι ελληνικά, άρχισε να κλαίει η μητέρα μου και μου είπε το εξής: «παιδί μου, εγώ γεννήθηκα στο Σούνιο, μεγάλωσα στο Σούνιο, είμαι 60 ετών αν με ρωτήσεις ποιο είναι το χωριό μου, θα σου πω ότι αυτό είναι το χωριό μου και όχι το Σούνιο». Η φράση αυτή της μάνας του Παύλου Καρατζουβάλη, σκόρπισε ρίγη συγκίνησης σε όλο το ακροατήριο.

Στη συνέχεια έλαβε τον λόγο ο ομιλητής της βραδιάς Δρ. Ανδρέας Σοφοκλέους, η ομιλία του οποίου επισυνάπτεται.
Για το ΔΣ Συλλόγου Κυπρίων Ξάνθης
Η πρόεδρος
Ελένη Χατζηγεωργίου