Η αδιαφορία της μάζας

Ν. Λυγερός

 

Κάθε πληθυσμός εμπεριέχει μία μάζα εξ ορισμού. Αυτό το γεγονός δεν είναι ούτε θετικό ούτε αρνητικό από μόνο του, η ύπαρξή του όμως καθορίζει τις κινήσεις κάθε στρατηγικής που αφορά στο εθνικό θέμα. Διότι εκ φύσης το εθνικό θέμα αγγίζει έμμεσα όλο τον πληθυσμό. Κάθε αγωνιστής μπορεί να νιώθει φυσιολογικά απομονωμένος μέσα στη μάζα και την αδιαφορία της, δεν πρέπει όμως να τον προβληματίζει. Η μάζα μέσω της αδιαφορίας της δεν προσπαθεί να εξοντώσει κάθε αγωνιστή, δεν ξέρει καν ότι υπάρχει. Ακόμα και ο ίδιος ο αγώνας, αν υπάρχει μαχητικό πλαίσιο, δεν είναι αντιληπτός από τη μάζα, διότι ζει κάτω από τον ίσκιο της δειλίας. Ακόμα και τη νύχτα, η μάζα δε βλέπει τ’αστέρια μα μόνο το σκοτάδι. Γι’ αυτήν η πραγματικότητα είναι δυο μέρη άρα ακόμα κι αν υπάρχουν αγωνιστές, αυτοί ανήκουν στην ουτοπία. Η μάζα επιβιώνει μέσα στην κοινωνία της δειλίας. Οι αγωνιστές είναι πάντα λίγοι, αυτό όμως δεν έχει σημασία όπως το γράφει και ο Αλεξόπουλος, οι αριθμοί δεν έχουν καμμιά θέση στους ηθικούς αγώνες. Άρα η αδιαφορία της μάζας είναι ένα δεδομένο της πραγματικότητας που δεν συμμετέχει στη διαφοροποίηση του μέλλοντος μέσω του παρόντος. Έτσι εκτός από το καθαρά πολιτικό πλαίσιο, δεν υπάρχει αντικειμενικός λόγος ούτε να μας επηρεάζει η μάζα ούτε να τη χρησιμοποιούμε ως πρόσχημα αδράνειας. Διότι ό,τι και να γίνει, η μάζα θα ακολουθήσει τις εξελίξεις δίχως να ανήκει στις αιτίες της ύπαρξης. Επιπλέον, όπως ο όγκος της μάζας επιτρέπει την εφαρμογή του θεωρήματος του Ramsey, δεν υπάρχει λόγος να προσπαθούμε να την ικανοποιήσουμε εφόσον πάντα θα υπάρχει ένα υποσύνολό της που θα ερμηνεύει αρνητικά την απόφασή μας. Και όπως η μάζα ανήκει στον κόσμο της λήθης, κάθε διαχρονική κίνηση ακόμα και αν δε δικαιωθεί, στη χειρότερη περίπτωση θα ξεχαστεί. Δηλαδή εκτός από το άμεσο δεν υπάρχει ουσιαστικός κίνδυνος. Συνεπώς, όταν ένας κρατικός φορέας πρέπει να πάρει μια εθνική απόφαση, δεν πρέπει καν να ασχολείται με τις απόψεις της μάζας. Όπως η μάζα ξεχνά το παρελθόν, στην ουσία δεν έχει μέλλον και ζει τεχνητά σε ένα συνεχές παρόν που αλλάζει συνεχώς, έτσι οι απόψεις της δεν έχουν καμμιά διαχρονική βάση και κατά συνέπεια αξία. Στην καλύτερη περίπτωση η κοινωνική δειλία της μάζας μπορεί να δημιουργήσει ένα σύστημα αρχών το οποίο όμως μπορεί να ανατρέψει κάθε επανάσταση της σκέψης. Δεν πρέπει λοιπόν οι αγωνιστές, οι σπάνιοι άνθρωποι που δεν ανήκουν απλώς στο σύνολο των ατόμων, να διαμορφώνουν τη σκέψη άμεσα στο πλαίσιο του δόγματος ης μάζας. Αντιθέτως πρέπει να έχουν στο μυαλό τους το θεώρημα του Riemann δηλαδή ότι μια πολλαπλότητα χαρακτηρίζεται από τις ιδιομορφίες της. Με άλλα λόγια η μάζα δεν αποτελεί ένα αναλογικό στοιχείο για τον αγώνα κι ούτε η αδιαφορία είναι ένα στοιχείο τελεολογικό όσον αφορά στην επίτευξη στόχων που διαμορφώνουν το μέλλον ενός λαού.