Σκληρά βασανιστήρια -από ηλεκτροσόκ μέχρι βιασμούς- και κακοποίηση, σχεδόν 18.000 νεκροί: Η εικόνα που σκιαγραφεί αναφορά της Διεθνούς Αμνηστίας για την κατάσταση που επικρατεί στις συριακές φυλακές αποτελεί άλλη μία μελανή κηλίδα στο σκοτεινό τοπίο που λέγεται συριακή κρίση. Η αναφορά συντάχθηκε βάσει μαρτυριών πρώην κρατουμένων και θεωρείται ότι απεικονίζει μόνο τμήμα των όσων συμβαίνουν στις συριακές φυλακές τα τελευταία χρόνια.

Η μη κυβερνητική οργάνωση καταλήγει να μιλά για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

«Μας μεταχειρίζονταν σαν ζώα. Είδα το αίμα να τρέχει, ποτάμι» λέει ο Σάμερ, ένας δικηγόρος, μιλώντας για τους πρώην δεσμοφύλακές του στη διάρκεια της κράτησής του.

Η μαρτυρία του περιλαμβάνεται σε 65 αφηγήσεις πρώην κρατουμένων, που σάπισαν στις φυλακές των υπηρεσιών πληροφοριών του καθεστώτος και στη στρατιωτική φυλακή της Σαϊντνάγια κοντά στη Δαμασκό, και συγκεντρώθηκαν από τη Διεθνή Αμνηστία.

Τα βασανιστήρια γίνονται εκεί «γενικευμένα και συστηματικά σε όλους τους αμάχους που είναι ύποπτοι ως αντικαθεστωτικοί» αναφέρει στην έκθεσή της η ΜΚΟ.

Τουλάχιστον 17.723 κρατούμενοι έχασαν τη ζωή τους ενώ βρίσκονταν υπό κράτηση αφότου άρχισε ο πόλεμος τον Μάρτιο του 2011, δηλαδή κατά μέσο όρο σημειώθηκαν περισσότεροι από 300 θάνατοι τον μήνα, σύμφωνα με τη ΜΚΟ. Όμως όπως επισημαίνει, οι πραγματικοί αριθμοί είναι πολύ υψηλότεροι, καθώς υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες βίαιες καταναγκαστικές εξαφανίσεις.

Πολλοί κρατούμενοι απελευθερώθηκαν είτε έπειτα από τις διάφορες αμνηστίες που κήρυξε τα τελευταία χρόνια το καθεστώς είτε έπειτα από ανταλλαγές κρατουμένων ή έπειτα από δίκες και βρίσκονται σε τόπους που δεν διευκρινίζονται.

Οι πρώην κρατούμενοι αφηγήθηκαν στην Αμνηστία άγρια τελετουργικά, ιδιαίτερα τη «γιορτή του καλωσορίσματος» στη διάρκεια της οποίας οι καινούριοι κρατούμενοι ξυλοκοπούνται με ράβδους από σίδηρο, από πλαστικό ή με ηλεκτρικά καλώδια.

Νεκροί «από ασφυξία»

Άλλα βασανιστήρια περιλαμβάνουν ηλεκτροσόκ, εγκαύματα με βραστό νερό και βιασμούς. Ο Όμαρ Σ. αφηγείται πως ένας δεσμοφύλακας υποχρέωσε δύο άνδρες να γδυθουν και διέταξε τον έναν να βιάσει τον άλλο, απειλώντας τον με θάνατο αν δεν υπάκουε.

Ο Σαΐντ, ένας μαχητικός αντικαθεστωτικός, υποστήριξε πως τον βίασαν μπροστά στον πατέρα του με τη βοήθεια «ενός ηλεκτρικού ροπάλου» ενώ ήταν κρεμασμένος από το ένα χέρι και είχε δεμένα τα μάτια.

Τα περισσότερα από τα θύματα των καταχρήσεων «αφηγήθηκαν ότι είδαν ανθρώπους να πεθαίνουν στη φυλακή και ορισμένοι υποστήριξαν πως βρέθηκαν με πτώματα μέσα στο κελί τους», αναφέρει η έκθεση.

Ένας πρώην κρατούμενος «αφηγείται πώς μια μέρα ο εξαερισμός έπαψε να λειτουργεί και επτά κρατούμενοι πέθαναν από ασφυξία» σε κέντρα κράτησης στα οποία επικρατούσε μεγάλος συνωστισμός, σύμφωνα με την Αμνηστία.

«Ο συστηματικός και εσκεμμένος χαρακτήρας των βασανιστηρίων και άλλων κακομεταχειρίσεων στη φυλακη της Σαϊντνάγια καταδεικνύει ωμότητα στην πιο φρικτή μορφή της και κατάφωρη έλλειψη ανθρωπιάς» καταγγέλλει ο Φίλιπ Λούθερ, διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.

Στη Σαϊντάγια, όπου κάνει πολύ κρύο τον χειμώνα, οι κρατούμενοι υποχρεώνονται να μένουν επί εβδομάδες σε υπόγεια κελιά χωρίς σκεπάσματα, σύμφωνα με την έκθεση.

Πρώην κρατούμενοι είπαν ότι έφαγαν κουκούτσια από ελιές και φλούδες από πορτοκάλι για να μην πεθάνουν από την πείνα. Ο Σαλάμ, ένας δικηγόρος του Χαλεπιού που κρατήθηκε επί δύο χρόνια στη Σαϊντνάγια, δήλωσε πως «δεσμοφύλακες είχαν ξυλοκοπήσει μέχρι θανάτου έναν προπονητή του κουνγκ φου και άλλους πέντε κρατουμένους. Μετά είχαν ξυλοκοπήσει 14 άλλους, όλοι τους πέθαναν μέσα σε μια εβδομάδα. Έβλεπες το αίμα να τρέχει στο κελί τους».

Η οργάνωση καταγγέλλει «παράνομες δίκες» και μιλά για «ανεπαρκή τρόφιμα, περιορισμένη ιατρική φροντίδα και απουσία κατάλληλων υγειονομικών εγκαταστάσεω» στις φυλακές, «μια απάνθρωπη και άγρια μεταχείριση».

Περισσότεροι από 290.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους από τον πόλεμο στη Συρία, που ξέσπασε τον Μάρτιο του 2011 μετά την καταστολή διαδηλώσεων υπέρ της δημοκρατίας.